Arrantzalea naiz ta
ez daukat dirurik
I
Hara non dihoan, goizean goiz, egunsentiak lehenbiziko errainuak dizdiratzen dituenean, eta gehienetan honek bere argitasuna azaldu baino lehenago. Hor dihoa itsaso haundi zabalera, kalearen erditik, bere zapata belaunerainokoekin, hauen soinu sendoak auzoak esnatuaz.
Hara non dihoan, txamar gorriaren gainetik dituela zintzilik kulubixak, eta gerriaren alde batetik dariola gerrikoaren iskin txuri-urdin zirpilatua; beso azpian ere badarama txesto bat, eta txestoaren zulo batetik agertzen zaio edariren baten barrikatxoa, noizean behin txurrupatxo bat edateko bide luzean joan behar duten kaleruko lagunakin.
Gure gizon on hau triste dihoa, eta tristetasunean arkitzen zaio halako samin bat; begiak behera begira daramazki. Badirudi bere barren samurrean zerbait gaitz sentierazo egiten diola. Horla dihoala arkitzen da lagun birekin, hauek ere hontara dihoaz… Arrantzara! Gure gizonaren aldean askoz gazteagoak dira, baina kaleru batean ibiltzen diranak hirurak.
Alderatutzen dirade kaiera; elkartu diraden bi tartetik, ez dira aritu hizketan bi gazteenak besterik.
Itsasoak harrotzen ditu olaxka batzuk, ez diotela uzten istant batean ontziari geldirik.
Sartu da gure gizona ontzian bere lagunekin; eseri dirade beren tostetan hartuaz bakoitzak arraun bana, eta hor dihoaz, diruditela danak etxe bateko gizasemeak.
Zer bakean dihoazen gizajoak!
Ez da munduan izango jenderik dontsuago eta emaileago arrantzaleak diran baino, beren pobretasunean.
II
Eguna zabaldu du, eta oraindik ez digu eguzkiak bere argia erakutsi.
Bendabalaren soinu ikaragarria datorkigu lurrera. Itsasoak zerbait berri izango du.
Zeru urdinaren iluntasunean agertzen dira itsasgaineko hegaztiak, hain errez hegatzen non diruditen haizearen aldera jostatzen dabiltzala.
Kai muturretik itsaso bazterreraino jendea dago zerbait ikusi nahian, baina ez du ezer ere ikusten! Orduak aurrera dihoaz… ilunabarra gainean da.
Egunsentian joan ziran arrantzaleen aztarnarik ez dator inondikan.
Bagak hausten dirade arroken kontra, eta indarrak eraginarazten dioten apar zuriak estaltzen du itsasoaren berdetasun haserretua.
Hontan gaudela, zer egin jakin gabe, tximista batek eritzen gaitu begietan, eta nere aldamenean dauden emakume batzuk zinatzen dira, beren haurrak besoetan dituztela.
Tximist zorrotzarren atzetik datorkigu turmoi dardaratua, eta magalean dauden haur gaixoak, ikaraturik, gelditzen dira beren burutxoak sartu nahirik amaren kolkoan.
Arratsa badator, jendea banatzen da ilunpetan, egunaz ez baldin badu askorik argitu ere.
III
Kai inguruko etxeetara begiratu, eta ez dira kandela bedeinkatu piztuak besterik ikusten, gaueko itzaltasunean argi eginaz.
Inondik ez da ageri inor kalean.
Elizaren ate haundi bat zabalik dago, eta barrendik aditzen dira halako antsi negargarri isilak. Zein ote dira?… A!… Bai! Oinutsik daude. Arrantzaleen andreak dira erregutzen zeruari.
IV
Itsasoaren parean gaude eta negarra datorkigu begira. Ez da gutxiagotarako! Itsasoaren jostailuak balira bezela, hara nola dabiltzan, hemen tretzak, han arraun hautsiak, honontzago ontziaren puskak, urak bere goraldian ekarririk dana bazterrera.
Beraz galdua da gure gizona bere lagun guztiakin! Hala diote.
A! Orain datorkit gogora gizon haren samintasun gogoangarria.
Bai al liteke izan, gizon hura etxetik atera zan ordu hartan bertan, igerri zuela zer eguraldik etorri behar zuan? Eta ez zala aurreratu esatera, bere seme maiteak ogi gabe gelditu ez zitezen?
Bai al liteke hori izan?
A! Hori, Jaungoikoak bestek ez daki!
